De vrouw die Leiden de toekomst gaf

Magdalena Moons zou op deze manier een bijzondere daad hebben verricht voor de geschiedenis van de stad. Schmidt: “De bevrijding van Leiden was een omslagpunt in de Nederlandse opstand.” De Universiteit is opgericht als direct gevolg van het ontzet van Leiden; een cadeau voor de dappere Leidenaren en een instituut ter bescherming van de (academische) vrijheid. Het directe gevolg was een enorme influx van internationale wetenschappers. Tel daarbij de economische aantrekkingskracht van de Lakenindustrie - zeker na de val van Antwerpen eind 16e eeuw - en de ruimte die ontstond voor makers en 'vrijdenkers'. Dan weet je hoe Leiden in korte tijd - na Amsterdam - de grootste stad van Nederland werd. “De dynamiek tussen de vrijheden, creativiteit en de academie hebben Leiden destijds gevormd, en doen dat nog steeds.”

Leiden is nog steeds de stad van kennis en cultuur. Daar heeft Schmidt dagelijks mee te maken als bijzonder hoogleraar van de leerstoel Magdalena Moons. Naast het doen van onderzoek en het geven van onderwijs, heeft zij namelijk de opdracht om de verbinding tussen de universiteit en Leidse erfgoedinstellingen en verenigingen te intensiveren. Ze werkt ook samen met partners van Leiden Kennisstad, het unieke samenwerkingsverband van de Universiteit Leiden, Hogeschool Leiden, Naturalis Biodiversity Center, mboRijnland en gemeente Leiden. En Leiden Kennisstad kent weer tal van samenwerkingspartners zoals het innovatieve Leiden Bio Science Park en de Leidse musea. “Samenwerken is niet alleen maar leuk, maar het brengt ons ook veel. Je leert van elkaar omdat iedereen vanuit zijn eigen perspectief naar het vraagstuk kijkt. Het verbreedt je horizon en je perspectief.”

Dit jaar wordt 450 jaar 3 oktober gevierd en herdacht. Uniek en bijzonder om al die jaren te vieren en herdenken met alle bewoners van de stad en regio. Het brengt Leiden een gevoel van saamhorigheid en identiteit. Daarom is ‘3 oktober’ ook immaterieel erfgoed.

De herdenking is een mooi moment om vanuit een breder perspectief naar de geschiedenis te kijken. We zoomen uit naar wat de bevrijding heeft betekent voor de gehele regio. Zo is Sporen van Drie Oktober een speciaal jubileumproject ter gelegenheid van 450 jaar 3 oktober in 2024. Het heeft als doel om nieuw inzicht te verwerven en nieuwe gegevens te ontdekken met betrekking tot de gebeurtenissen die hebben geleid tot het Leidens Ontzet van 3 oktober, 1574. Wat betekende 3 oktober bijvoorbeeld voor de boeren wiens land onder water werd gezet?

Daarom is het volgens Schmidt belangrijk om te blijven kijken naar de geschiedenis: “Het verleden is geen receptenboek met pasklare antwoorden, maar je leert de complexe samenleving van nu wel beter begrijpen. Het zet je aan het denken over vrijheid wat vandaag de dag met de situatie in de wereld ook weer heel actueel is. Het is belangrijk om je wortels te kennen.”