LUMC: 30% minder bijwerkingen bij aangepaste medicatie

Volgens een internationale groep onderzoekers onder leiding van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) ervaren patiënten 30% minder ernstige bijwerkingen als medicatiedoseringen zijn afgestemd op hun DNA. De studie, gepubliceerd in The Lancet, een wereldwijd toonaangevend medisch tijdschrift, is de eerste die de praktische toepassing aantoont van het voorschrijven van medicijnen op basis van de genetische informatie van een individu.

"Het bewijs is geleverd, dit is echt een doorbraak", zegt professor Klinische Farmacie Henk-Jan Guchelaar, een van de auteurs van het onderzoek. Bijna 7.000 mensen uit zeven Europese landen namen deel. De gebruikte medicijnen waren onder andere bedoeld voor de behandeling van kanker, hart- en vaatziekten en psychische klachten.

Iedereen heeft ander DNA, wat ertoe kan leiden dat medicijnen bij verschillende patiënten een andere reactie veroorzaken. Daardoor breken sommige mensen medicijnen langzamer af, waardoor ze een lagere dosis nodig hebben en zo de kans op bijwerkingen verkleinen. De deelnemers aan het onderzoek kregen allemaal een DNA-medicatiekaart, die was afgestemd op hun eigen DNA-profiel. Artsen en apothekers konden door het scannen van de kaart precies bepalen welke medicijndosis voor elke patiënt optimaal was. Niet alleen hadden de proefpersonen minder last van bijwerkingen, ze waren ook erg te spreken over de kaart zelf. Het gaf hen houvast, zeggen de onderzoekers, omdat ze actief betrokken waren bij hun eigen behandeling.

Naast het DNA-profiel zijn er meerdere factoren die van invloed zijn op hoe iemand reageert op een medicijn. Zo reageren mannen en vrouwen soms anders of speelt etniciteit een rol. Met behulp van de medicatiekaart kan medicatie geoptimaliseerd worden voor iedereen, ongeacht geslacht of etnische achtergrond.

Een effectievere behandeling hoeft niet beperkt te blijven tot bijwerkingen. "Gebruik van het DNA-profiel kan ook leiden tot een betere werking van een medicijn", zegt Guchelaar. Het uitzoeken van de volgende fasen van het implementatieproces roept ook verschillende vragen op bij de onderzoekers: moet de kaart worden terugbetaald? En moet het worden beschouwd als onderdeel van de standaardzorg? Guchelaar en Swen vinden van wel. Volgens hen biedt dit onderzoek hiervoor een goede basis. “We willen toe naar het in kaart brengen van het DNA van elke patiënt die in de apotheek komt”, merkt Guchelaar op. “Zo kunnen we de behandeling voor elke patiënt effectiever en veiliger maken”.